In Firenze was takeaway haute couture sinds de 16e eeuw.

In Florence fluistert de geschiedenis niet alleen door marmeren beelden en fresco’s, maar ook door muren. Letterlijk. Verspreid over de stad, vaak onopvallend, zitten kleine rechthoekige openingen in de gevels van oude palazzi: de mysterieuze buchette del vino of wijnluikjes.

Het idee werd geboren in de 16e eeuw, tijdens de gloriedagen van de Toscaanse wijnhandel. De welgestelde wijnbouwersfamilies, zoals de Antinori’s en Frescobaldi’s, woonden in stadspaleizen met kelders vol Chianti en Vernaccia. Via deze luikjes verkochten ze rechtstreeks aan het volk. Geen tussenhandel, geen belasting, en vooral: directe toegang tot goede wijn, glas per glas of per fles.

De buchette stonden symbool voor een unieke vorm van slow retail avant la lettre. Je klopte aan, gaf een munt en kreeg een karaf wijn in ruil, vaak overhandigd via een klein houten luikje, discreet verstopt in een stenen boog. Een vroege vorm van click & collect met druivensap in plaats van datapakketten.

Toen de pest toesloeg in de 17e eeuw, kregen deze luikjes een nieuwe functie: contactloze levering. Wijn schenken zonder aanraken? Florence deed het al vierhonderd jaar voor de pandemie van onze tijd. En opmerkelijk genoeg: ook in 2020 gingen sommige wijnluikjes opnieuw open, een onverwachte comeback in coronatijden, espresso, ijsjes en natuurlijk: wijn, werden weer uit de muur geschonken. Een ode aan veerkracht, Florentijnse stijl.

Vandaag zijn er nog meer dan 150 buchette del vino te vinden in Florence en omgeving. Sommige zijn gewoon decor geworden, andere zijn liefdevol gerestaureerd en opnieuw in gebruik. Er is zelfs een officiële Buchette del Vino Associatie die hun erfgoed bewaakt.

Waarom is dit verhaal relevant voor wie vandaag een glas Toscaanse wijn heft? Omdat het toont hoe diep wijn verweven zit in de cultuur. Niet als luxeproduct, maar als dagelijks ritueel, sociaal bindmiddel en zelfs als reddingslijn in crisistijd.

Dus als je ooit door Florence dwaalt: loop trager. Kijk naar beneden. Wijn zit niet alleen in het glas, maar ook in de stenen van de stad.